Oszczędność

Na początku banał: większość języków, np. europejskich, jest w jakiś sposób ze sobą spokrewniona. Co za tym idzie, możesz dostrzec między nimi większe bądź mniejsze podobieństwa. No i różnice. I tu dochodzimy do sedna sprawy: jak bardzo dane języki są do siebie podobne, a jak bardzo się od siebie różnią? Nie sądzę, żebym cię zaskoczył mówiąc, że to kwestia indywidualnego postrzegania: jedni twierdzą, że angielski i niemiecki są do siebie bardzo podobne, inni będą się upierać, że te dwa języki nie mają ze sobą nic wspólnego. Cóż, jedni i drudzy mają w tym przypadku rację.

Skandynawskie podobieństwa

Załóżmy, że postanowiłeś przyswoić sobie trzy podobne do siebie języki skandynawskie: duński, norweski, szwedzki. Weźmy pierwsze pytanie, które zadaje się nowo spotkanej osobie: Jak masz na imię? / Jak się nazywasz?

Duński: Hvad hedder du?

Norweski: Hva heter du?

Szwedzki: Vad heter du?

Podobne, prawda? Wymowę na razie pomijam. Zatem podobieństwo może znacznie przyśpieszyć naukę, no bo nauczyłeś się czegoś w jednym języku, a tu się okazuje, że w dwóch pozostałych wygląda to – i w większości przypadków także brzmi – bardzo podobnie. Czyli spora oszczędność czasu. Weźmy jeszcze pod lupę wspomniany wcześniej niemiecki i angielski, w końcu to ta sama grupa językowa:

Niemiecki: Wie heißt (heisst) du?

Angielski: What is your name?

Tu angielski zachowuje się nieco inaczej, pozostałe języki są póki co identyczne, więc w pewnym sensie umiesz cztery języki naraz. No dobra, pięć.

Wolisz podobieństwa czy różnice?

Tu pojawia się zasadnicze pytanie: czy szybciej uczysz się wtedy, gdy języki są do siebie podobne, czy wtedy, gdy bardzo się od siebie różnią? To kwestia indywidualnych upodobań, swoistego „oprogramowania”, które każdy z nas posiada i na które w zasadzie nie mamy wpływu, jeśli nie zechcemy nad tym popracować świadomie. To może mały test: co powiesz o poniższych kreskach?

Czy te kreski są do siebie podobne, czy się od siebie różnią? A może i jedno i drugie? To temat na inną okazję.

Zatem uczenie się podobnych języków może okazać się świetnym rozwiązaniem i zaoszczędzić ci sporo czasu i energii. Jednak gdy w językach pojawiają się drobne różnice, musisz wzmóc czujność – języki nie pokrywają się w skali 1:1. Prędzej czy później jakieś różnice po prostu muszą się pojawić, chociażby w konstrukcjach gramatycznych czy znaczeniu słówek.

Dominujący akcent

Podczas uczenia się kilku języków dojdzie prawdopodobnie do tego, że wykształcisz sobie „dominujący akcent”. Czyli: jeśli uczysz się duńskiego, norweskiego i szwedzkiego, możesz mówić w każdym z nich ze „szwedzkim” akcentem. To nic strasznego, pocieszę, że prawdopodobnie zostaniesz zrozumiany. Jeśli chcesz tego uniknąć, musisz skupić się na wymowie – dodam, że przejście z jednego języka na drugi nie jest najprostsze, zwłaszcza na początkowym etapie nauki. Dopiero poprzez praktykę i używanie wszystkich trzech języków zaczniesz się nimi posługiwać automatycznie, bez zastanawiania się, jak to teraz miało być. Kwestia wprawy, ćwiczeń i stopnia zaawansowania.

Może też dojść do tego, że w pewnym momencie zwątpisz, czy np. „hedder” było po duńsku, norwesku czy szwedzku. Wątpliwość to normalna, czasami nieco frustrująca, choć z czasem mija – kiedy z tego językowego chaosu powstaje całkowita jasność i pewność.

W pakiecie korzystniej

Warto uczyć się języków w pakietach. Kto z nas nie lubi rozwiązań typu „3 w 1”, „4 w 1” czy „5 w 1”? Poza tym, to świetna okazja dla mózgu, aby mieć coś fascynującego do roboty.

A teraz spójrz na ilustrację i zastanów się, jakich jeszcze podobnych języków możesz uczyć się w pakiecie?