Głowa w imadle

Z nieznanych mi powodów przyjęło się twierdzenie, że naukę języka należy zaczynać od nauki gramatyki. To jak włożyć głowę w imadło i coraz mocniej ją ściskać. A głowa ma swoją wytrzymałość.

W tej sytuacji muszę się zapytać: a po co? Nauka języka nie polega na nauce gramatyki.

Spotykałem już osoby, które upierały się, że naukę angielskiego powinno się zaczynać od trzech form czasownika. Temat ten szerzej opisałem w książce Władca Języków, czyli prawie wszystko o tym, jak zostać poliglotą, więc będzie tu skrótowo: naukę języka należy zaczynać od posługiwania się językiem. Od pierwszej chwili. Pierwszej minuty lub pierwszej sekundy – zależy, co dla ciebie znaczy chwila.

Praktyczne zastosowanie über alles

Zaczynasz zajęcia językowe i od razu zaczynasz mówić w nowym języku. Języku, którego właśnie zacząłeś się uczyć. A większość kursów zaczyna się od wykładu, najczęściej monograficznego, na temat historii języka, jego wzlotów i upadków oraz innych dociekań natury filozoficzno-dydaktycznej. I znów moje pytanie: po co? Mam wrażenie, że już o to pytałem.

Wyobraź sobie, że idziesz na kurs prawa jazdy, gdzie twoim celem jest przyswojenie sobie umiejętności prowadzenia samochodu. A tu nagle zamiast rzeczy praktycznych przychodzi jakiś nudziarz i zaczyna rozbierać na części silnik samochodowy i gada coś o tych wszystkich kabelkach, jak gdyby ciebie miało to obchodzić. Oczywiście, że przydaje się podstawowa wiedza pod postacią: jak uruchomić samochód, jak zatankować i jak zmienić koło itd. Czyli posługiwanie się samochodem.

Nietrafiony atak gramatyczną amunicją

A gramatykę wbijają do głowy, jak gdyby od tego zależały losy świata czy wręcz całej galaktyki. Niebezpieczeństwo takiego podejścia polega na tym, że sterroryzowany nadmiarem gramatyki mózg może odmówić współpracy. I się przegrzać.  I pęknąć.

Niestety, w kulturze wzrokowej ludzie coraz słabiej kojarzą ze sobą fakty, coraz słabiej znajdują zależności między zasadami, wedle których działa język – twór niezwykle matematyczny, że tak dodam. Dlatego też atakowanie takich słabnących intelektualnie mija się trochę z celem. Dopiero, gdy sami stwierdzą, ze wersja, którą stosują, czyli „Kali być, Kali chcieć” zaczyna ich denerwować, wówczas będą otwarci na więcej.

Gramatyką posługujesz się, budując każde zdanie po polsku czy w jakimkolwiek innym języku. Gdyby nie gramatyka, zdanie by nie powstało. I gramatyka wcale nie jest trudna – jest niezwykle prosta i logiczna, wiele rzeczy jest od siebie zależnych.

Symptom sterroryzowanego gramatyką

I wreszcie: posługiwanie się językiem to nie to samo co chodzenie na kurs językowy. Chodzić można i dziesięć lat i wciąż uczyć się gramatyki. A potem pojawia się taki „sterroryzowany gramatyką” spec i mówi: ajtubi, jutubi, hitubi…

Ciekawi mnie jedna rzecz: jak znajomość gramatyki poprawiła twoją zdolność dogadywania się z obcokrajowcami?